Saturday, July 28, 2012

نقدی بر مستند از تهران تا قاهره




همانطور که همه می دونیم به تازگی مستندی  از شبکه من تو در مورد سرنوشت محمد رضا شاه پس از خروج از ایران پخش شد  که واکنش های متفاوتی را بر انگیخت.. این مستند در بین طیف سلطنت طلب با استقبال بی سابقه ای  رو به رو شد  و از طرف مقابل  هم واکنش های منفی گروههای مختلف سیاسی را به دنبال داشت که قالب این واکنشها در پاسخ به جانبدارانه بودن این مستند بود  ولی در بین این دو طیف میلیون ها نفر هم بودن که گرایش سیاسی خاصی نداشتن و تنها با دیدن صحنه های این مستند سال های دور براشون زنده شد و نسبت به تصاویری که از این مستند پخش شد یک حس نوستالژیک داشتن بدون این که لزوما" گرایش سیاسی خاصی داشته باشند
اما جدا از جبهه بندی های سیاسی  نقد هایی بر این مستند وارده.. اولین نکته طولانی بودن زمان این مستنده که برای بخش زیادی از مردم خسته کننده  بود به طوری که حتی افرادی که  علاقمند به سیاست بودن به ندرت تا آخر مستند  دوام آوردند.... مساله دوم اسم مستند بود که با محتوای اون سازگاری نداشت..و تنها کسی که در این مستند متکلم وحده بود  بیوه شاه سابق ایران بود... بهتر بود به جای اسم از تهران تا قاهره اسم  سرنوشت محمد رضا شاه یا انقلاب ایران از منظر یا دیدگاه فرح پهلوی نامگذاری می شد
نکته بعدی یک جانبه نگری این مستند بود.. به طوری که می شد به عنوان یک بولتن سیاسی یا بیانیه رسمی حزب مشروطه یا سلطنت طلبان ازش نام برد......  تمام تبلیغات و پروپاگاندای این مستند در جهت کوبیدن انقلاب 57 وایجاد یک حس شرمساری در مردم ایران بود
به طوری که این حس را در مخاطب ایجاد می کرد که سازنده مستند از جانب 75 میلیون نفر تصمیم گرفته و از جانب 75 میلیون نفر ابراز شرمساری و پشیمانی کرده و از جانب همون تعداد آدم از فرح پهلوی به عنوان نماد پادشاهی معذرت خواهی می کنه که عملا" این یک دروغ سیاسی و بازی با احساسات مردم هست 
آقای رها اعتمادی باید بدونه که به هیچ عنوان نه این حق را داره نه کسی به این آقا اجازه داده که از جانب 75 میلیون نفر به خاطر انقلاب از شخص خاصی معذرت خواهی کنه... اگر احساس شرمساری می کنه می تونه شخصا" از فرح پهلوی معذرت خواهی کنه کسی به ایشون نمایندگی نداده و سخنگوی 75 میلون نفر نیست
ایجاد این حس شرمساری در یک ملت یکی از بزرگترین اشتباهات تاریخی و اجتماعی این مستند بود
مستند از تهران تا قاهره را نمی شه یک کار تحقیق و تاریخی صرف دونست...  این فیلم خیلی از مولفه های یک مستند را نداشت.... حتی با یکی از منتقدین یا کسانی که در تظاهرات شرکت داشتن در این مستند صحبتی نشد... مرتب فرح پهلوی می گفت دوست دارم بینیم این آدم ها ( یعنی تظاهر کنندگان) الان کجا هستن؟ چند بار این جمله را تکرار کرد.. ولی سازندگان مستند حتی با یکی از اونها مصاحبه نکردن... میتونستن قبل از ساخت مستند فراخوان بدن که هر کس می تونه با سند و مدرک ثابت کنه که در اون تظاهرات بوده بیاد و در مستند صحبت کنه.. شاید اونها هنوز از کارشون دفاع کنن.. فرح پهلوی به چه حقی به خودش جرات می ده از طرف 75 میلیون نفر تصمیم بگیره و اظهار نظر کنه.....؟ کسی که منافعش را از دست داده باید هم بعد از سی و سه سال برای از دست دادن اونها ماتم بگیره این کاملا" طبیعیه ولی  این حق را نداره که احساس شخصیش را به 75 میلیون نفر  تعمیم بده 
از طرفی خیلی از شخصیت های تاریخی که در وقایع خروج شاه از ایران نقش داشتن و هنوز زنده اند در این مستند با اونها مصاحبه نشد .. از جمله.....سرهنگ یزدان نویسی ( محافظ شخص فرح پهلوی) سرهنگ منوچهر جهانبینی ( محافظ شخص محمد رضا شاه) سپهبد محسن هاشمی نژاد (فرمانده گارد جاویدان)... اردشیر زاهدی.... (داماد شاه و از همراهان شاه در ماههای آخر).... امیر پور شجاع (پیشخدمت مخصوص شاه که در لحظات اخر بالای سرشاه بوده) اشرف پهلوی.....رابرت آرمائو (نماینده دیوید راکفلر که مامور حفاظت از شاه بود) .. کامبیز آتابای ( رئیس دفتر فعلی فرح و پسر ابوالفتح اتابای رئیس تشریفات دربار) و امیر اصلان افشار ( وزیر دربار) همه این افراد هنوز زنده اند...
البته نباید از نظر دور داشت که ممکنه ساخت این مستند فرمایشی  تحت فشار سلطنت طلبان  اتفاق افتاده باشه و چه بسا اگر قرار بود مستندی  بی طرفانه با حضور گروههای سیاسی مختلف ساخته می شد شخص فرح پهلوی حاضر به  حضور در این برنامه نمی شد.
و سوالی که اینجا مطرح می شه اینه که فرق این مستند با مستند های یک جانبه ایی که تلوزیون دولتی ایران برای تبلیغات و پروپاگاندا و تزریق فکر خودش به مخاطب انجام می ده با این مستند چی بود؟ آیا با ساخت این مستند ها ایران باید در انتنظار یک استبداد دیگه باشه؟ آیا صدای پای یک استبداد دیگه شنیده نمی شه ؟ استبدادی که شبکه هایی  مثل من و تو اون را زیر پوشش تبلیغاتی خودشون گرفتن 

و در آخر باید گفت این مستند یک طرفه به قاضی رفته بود .... و هر کس تنها برود قاضی بر می گردد راضی 
(  درست مثل رضایت سلطنت طلبان  بعد از دیدن این مستند )

No comments:

Post a Comment